Spanning en stress. Neem jij tijd om te ontladen?

Zeker in deze tijd van verwarring en verandering kunnen er emoties ontstaan die als niet prettig worden ervaren. Wanneer er onvoldoende aandacht wordt besteed aan eventuele verstoringen, kan het zijn dat dit leidt tot een energielek wat weer kan leiden tot overbelasting, ontevredenheid, stress en burn-out gerelateerde klachten.

Wat is stress?

Stress is een vorm van spanning die in het lichaam optreedt als reactie op externe prikkels. Kortdurende stress is functioneel en helpt je om in een situatie te presteren, alert te zijn en wanneer er gevaar dreigt, helpt het je om te overleven. Nadat je stress hebt ervaren, verdwijnt de spanning na verloop van tijd en keert evenwicht terug in het lichaam, dit wordt homeostase genoemd.

Overbelasting en overspannenheid ontstaat echter in perioden van te veel spanning en te weinig ontlading. Wanneer er bijvoorbeeld een verstoring is tussen de eisen die door een situatie gesteld worden, of die jij aan jezelf stelt, en dat wat jij kunt leveren binnen jouw mogelijkheden en capaciteiten, kun je hier druk en stress van ervaren. Zeker wanneer de omgang met de situatie in jouw belevenis belangrijke gevolgen heeft. Wanneer deze disbalans aanhoudt en je voor een langere periode spanning ervaart, bouwt dit zich op en bij onvoldoende fysieke en emotionele ontlading blijft deze spanning in het lichaam te lang op een hoog niveau. Iedere externe prikkel die volgt, gaat gepaard met nog meer spanning wat kan leiden tot overprikkeling en langdurige stress.

Het ervaren van te veel stress is dan ook vandaag de dag een veel voorkomende gezondheidsklacht bij zowel jongeren als volwassen en kan, zonder ontlading, resulteren in overspannenheid of een burn-out. De nadelige gevolgen kennen we; je kunt er aardig van in de knoop raken, je over-verantwoordelijk voelen en moeite ervaren met het aangeven van grenzen. Daarnaast neemt het zelfbewustzijn af op fysiek en mentaal niveau, wat maakt dat je moeite hebt om te ervaren wat je werkelijk voelt en nodig hebt.

Ik ervaar stress, wat is hier de oorzaak van?

Overspannenheid, stress en een burn-out zijn zelden alleen werk gerelateerd en kunnen door een opeenstapeling van stressvolle gebeurtenissen, in zowel de professionele als persoonlijke context, tot uiting komen. Vaak ontstaat een burn-out heel geleidelijk, waar maanden of soms zelfs jaren van fysieke, mentale en/of emotionele spanning in combinatie met onvoldoende ontlading, aan vooraf gaan.

Wat kan ik doen bij stress?

Er zijn allerlei manieren om om te gaan met langdurige stress en veel mensen zijn geneigd om te kijken naar de externe situatie en hierin veranderingen aan te brengen. Echter bij het ervaren van stress gebeurt er iets in de persoon zelf, wat veel belangrijker is om naar te kijken. Wat maakt bijvoorbeeld dat je een externe situatie (trigger) als stressvol ervaart? Of wat maakt dat je het lastig vindt om je grens aan te geven? Wanneer je het bewustzijn op dit niveau vergroot en je zicht krijgt op wat maakt dat je iets beleeft zoals het beleeft, kun je deze cirkel doorbreken en in een volgende situatie bewuster kiezen op welke wijze jij om wilt gaan met dezelfde externe situatie.

Mede door het inzichtelijk maken van overlevingsstrategieën, innerlijke drijfveren en kernwaarden, actie-reactie patronen en het effect van eigen communicatie, houding en gedrag ontstaat er een bewustzijnsniveau die het verschil maakt in het om kunnen gaan met interne- en externe druk en continue wisselende omstandigheden op verschillende vlakken.

Door hier aandacht aan te besteden, ontstaat er ruimte om vanuit een ander perspectief te gaan kijken naar zowel situaties als jezelf. Hierdoor ontstaat er meer rust en kan je vanuit proactiviteit en zelfsturing de eigen regie en balans terugvinden.

6 Tips om te ontladen bij stress en spanning!

Deze 6 tips kun je gebruiken om spanning en stress te ontladen.

 1. Kies voor samen in plaats van solo

Ervaar je spanning of stress? Wees dan niet bang om het bespreekbaar te maken of hulp te vragen aan iemand. Wanneer je spanning of stress ervaart, is de kans aanwezig dat je het overzicht verliest en je perspectief kleiner wordt. Door te delen wat er in je omgaat en je eigen gevoelens te erkennen, neem je niet alleen jezelf serieus, je creëert mogelijk ook begrip bij de ander. De ander kan je daarnaast helpen om het gehele plaatje weer te zien en in oplossingen te denken.

2. Neem je gedachten en overtuigingen waar zonder oordeel

Wanneer je stress ervaart ben je geneigd om de gedachte en/of overtuiging die je op dat moment ervaart te geloven terwijl deze niet per se ‘waar’ hoeft te zijn. Door waar te nemen zonder oordeel, creëer je ruimte en overzicht voor jezelf. Vanuit dit overzicht kun je bewuster kiezen hoe je om wilt gaan of wilt reageren op dat wat je denkt of gelooft. 

3. Breng je aandacht in het hier en nu

Het kan gebeuren dat wanneer je spanning ervaart, je hoofd overuren draait. Wanneer je hier ook nog eens over na gaat denken en jezelf veroordeelt op dit stuk, neemt de spanning toe. Breng op deze momenten je aandacht naar het hier en nu. Door bezig te zijn met dat wat nog moet gaan komen, neemt de verwarring alleen maar toe en daarnaast heb je er in het moment geen invloed op. 

4. Stap even uit het stuk waar je mee bezig bent om je gedachten op een rijtje te zetten

Soms loop je vast wanneer je spanning ervaart. Dan lukt het je niet om verder te gaan ook al wil je dit nog zo graag. Afleiding zoeken en even afstand nemen van hetgeen waar je mee bezig was, creëert ruimte. Ga bijvoorbeeld met aandacht wandelen, muziek luisteren, een boek lezen of neem een douche. Op deze manier stap je uit de situatie die je spanning geeft, kun je oefenen met het waarnemen van jouw gedachten en overtuigingen zonder oordeel en kan je hierna vanuit ruimte en met nieuwe energie weer verder.

5. Focus op je fysieke bewustzijn

Ons lichaam is slim en waarschuwt tijdig zodat de spanning niet te hoog oploopt. Het is daarom handig om je bewuster te worden van dat wat je op fysiek niveau ervaart. Heb je last van hoofdpijn, buikpijn, spierpijn, rugpijn, oppervlakkige ademhaling en/of vermoeidheid en weet je zeker dat je naast spanning niks onder de leden hebt? Dan kan het een signaal zijn dat er overbelasting plaatsvindt dat vraagt om mentale, fysieke en/of emotionele ontlading.

6. Reflecteren

Zit je in een stressvolle periode? Dan is zelfreflectie een middel om meer inzicht te krijgen in jouw gedachten en gevoelens. Je brengt onder woorden wat je ervaart, krijgt beter zicht op actie- en reactiepatronen en vertraagt op momenten dat je dit nodig hebt. Daarnaast helpt het je in volgende situaties gemakkelijker te herkennen wat triggers zijn en wat deze met jouw stressniveau doen. Door dit te herkennen, kun je vanuit bewustzijn vervolgens kiezen wat je ermee wilt  en/of hoe je erop reageert. 

Wil je actief werken aan de vermindering van stress, overbelasting of burn-out klachten? Dit kan uiteraard 1 op 1, daarnaast verzorgt Inzicht diverse trajecten, opleidingen en trainingen waarin bewustzijnsontwikkeling op dit onderwerp centraal staat.

• Coachtrajecten: Life Coaching en Burn-out Preventie en Herstel Coaching
• Voor persoonlijke groei: Post-HBO registeropleiding tot Professional Coach
• Voor teams en organisaties: Teamtraining Emotionaliteit versus Professionaliteit