Het effect van emotioneel bewustzijn

Het doel van emoties

Het doel van emoties is o.a. om informatie te geven over onszelf en onze omgeving. Ze dienen als een soort interne gids, die vertelt wat belangrijk is, wat we nodig hebben (onze behoeften) en wat we beter kunnen vermijden. Emoties staat in het engels voor e-motion, oftewel 'energy in motion'. Deze energie achter onze emoties zet aan tot actie en reactie. Wanneer jij je dus bewust(er) wordt van jouw emoties, kun je beter begrijpen waar deze vandaan komen, wat je ermee wilt en kunt, en op welke wijze emoties jouw acties en reacties (onbewust) beïnvloeden. 
 

Bewust worden van emoties en het effect

Het nut van bewust worden van emoties ligt o.a. in het vermogen om te kiezen hoe wij reageren op een emotionele impuls. Wanneer we ons bewuster zijn van onze emoties (en de energie die hierachter zit), kunnen wij vanuit dit bewustzijn beslissen of we meegaan met een impuls of niet. We kunnen bepalen of onze reactie dienend is en is afgestemd op onze behoeften of juist voortkomt uit onbewuste processen die vaak zijn oorsprong vinden in nog onverwerkte kwetsuren uit het verleden. Het effect van het bewust worden van emoties is het verkrijgen van zelfregie, persoonlijk leiderschap en hiermee het vermogen om bewustere keuzes te maken die zijn gericht op wat je wél wilt in plaats van wat je niet wilt. In plaats van reactief te reageren, kunnen we proactief handelen en onze emoties gebruiken als een bron van kracht en wijsheid.
 

Onverwerkte emoties

Onverwerkte emoties zijn emoties die niet volledig zijn erkend, geaccepteerd en/of uitgesproken. Deze emoties kunnen ontstaan ​​door traumatische ervaringen echter ook door onvervulde behoeften, onderdrukte gevoelens en/of onverwerkte herinneringen en vinden vaak zijn oorsprong in het verleden. Wanneer deze emoties niet of onvoldoende worden verwerkt blijven ze actief in ons onderbewustzijn. Ze hopen zich als het ware op, en komen vaak tot uiting in de vorm van een disbalans op psychologisch, relationeel, fysiek en/of gedragsniveau. Voorbeelden hiervan zijn: 

Psychologisch:
Onverwerkte emoties kunnen o.a. leiden tot angst, depressie, woede-uitbarstingen, eenzaamheid, stress en burn-out klachten. Ze kunnen ook bijdragen aan het ontwikkelen van negatieve denkpatronen en zelfs posttraumatische stressstoornissen (PTSS).

Relationeel:
Onverwerkte emoties kunnen ook van invloed zijn op onze relaties met anderen. Ze kunnen o.a. leiden tot conflicten, miscommunicatie, onderling onbegrip met verlies van verbinding zowel op persoonlijk als professioneel vlak.

Fysieke gezondheid:
Onverwerkte emoties slaan zich op in het lichaam wat leidt tot langdurige stress en spanning. Dit kan zich uiten in o.a. in een overprikkeld zenuwstelsel, een verzwakt immuunsysteem, hoge bloeddruk, spijsverteringsproblemen en fysieke gezondheidsproblemen.

Gedrag:
Onverwerkte emoties kunnen tevens leiden tot destructief gedrag zowel intern als extern gericht. Denk hierbij o.a. aan weerstand, het afreageren van eigen frustraties en pijn, verdoven, verslaving, eetstoornissen, het persoonlijk maken van gedrag van anderen en isolatie. 

Het ontwikkelen van emotioneel bewustzijn

Door emotioneel bewustzijn te ontwikkelen, ga je herkennen wanneer jij emotie beleeft, wat jouw onderliggende behoefte is en op welke wijze je hier vorm aan kunt en wilt geven. Vanuit dit bewustzijn kun je evalueren of het gedrag dat jij inzet (vanuit een emotie) bijdraagt aan het resultaat dat jij voor ogen hebt of dat je hierin een andere keuze wilt maken. Dit proces vraagt om zelfreflectie, zelfbewustzijn, zelfmanagement en zelfsturing en is in onze beleving een continue cyclus van ontwikkeling. Niet altijd even leuk, echter in the end wel waardevol! 

Enkele strategieën om emotioneel bewustzijn verder te ontwikkelen zijn:

• Het ontwikkelen van zelfreflectie en -bewustzijn: Zelfbewustzijn gaat over het herkennen, erkennen en het accepteren van emoties en indien nodig een stap maken die in lijn ligt met jouw behoefte(n). Reflecteer regelmatig op jouw gedrag, emoties en onderliggende behoeften. Check hierbij of jouw gedrag in lijn ligt met wie jij wilt zijn. 
• Zelfregulatie: Dit betreft effectieve manieren om met emoties om te gaan, zoals bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen, meditatie, wandelen en bewegen. Het zijn vaardigheden die erop zijn gericht om impulsieve reacties (die voortkomen uit onverwerkte emoties) vanuit bewustzijn te benaderen.
• Communicatie en verantwoordelijkheid nemen: Door te oefenen met communicatievaardigheden en het nemen van verantwoordelijkheid voor wat jij denkt, voelt en ervaart zonder bezig te zijn met wat iemand anders vindt en/of doet, creëer je een 'volwassen' houding (en gedrag) waarin leren en ontwikkelen centraal staat. Het zijn effectieve manieren om relaties op te bouwen en te onderhouden. Door actief te werken aan het ontwikkelen van emotioneel bewustzijn leer je tevens beter omgaan met zowel de emoties als het gedrag van een ander en maak je dit ook minder persoonlijk. Het stelt je in staat om gezondere relaties op te bouwen, effectiever te communiceren en succesvoller te zijn in zowel jouw persoonlijke als professionele leven. 

Van emotionaliteit naar professionaliteit op de werkvloer 

Van stagnatie naar inspiratie
Ook op de werkvloer is emotioneel bewustzijn een essentieel onderdeel wanneer wij kijken naar de mate van professionaliteit en effectiviteit van een team en/of organisatie. Het ontwikkelen van emotioneel bewustzijn staat daarom (naast een ontwikkeling op IQ en BQ) o.a. centraal in onze werkwijze. Door emotioneel bewustzijn verder te ontwikkelen, zien wij dat teams onderling beter communiceren en samenwerken. Daarnaast neemt de effectiviteit van zowel persoonlijk als professioneel leiderschap vaak toe, aangezien men leert kijken voorbij zijn/haar eigen emotie-gedreven patronen en gaat afstemmen op wat er nodig is in het kader van de kwaliteit en professionaliteit. 

En nee, je hoeft niet je hele ziel en zaligheid bloot te leggen..
Conflictsituaties kunnen op deze wijze wel voorkomen worden aangezien emotioneel bewustzijn leidt tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor wat men denkt, voelt en ervaart en dit indien nodig in het kader van ontwikkeling/feedback ook uitspreekt. Wanneer een team emotioneel ontwikkelt is, wordt er in constructieve oplossingen gedacht voor wat betreft de uitdagingen die men heeft op de werkvloer. Dat is niet alleen leuk voor de sfeer, maar ook bijzonder effectief! 

 

Wil jij actief aan de slag met emotionele ontwikkeling en persoonlijk en/of professioneel verder groeien? Dit kan uiteraard 1 op 1, daarnaast verzorgt Inzicht diverse trainingen en opleidingen waarin emotioneel bewustzijn een essentieel onderdeel is.

• Voor teams en organisaties: Training Emotionaliteit versus Professionaliteit
• Voor ondernemers, managers en leidinggevenden: Learningtrack Effectief & Bewust Leiderschap
• Voor persoonlijke groei: Post-HBO registeropleiding tot Professional Coach en de Masterclass Coachen op Kern-emoties

Neem contact op via info@inzicht.nl of kom langs om kennis te maken op één van onze coach- en opleidingslocaties in Rotterdam of Noordwijk aan Zee.